2020 ҫулта Чӑваш Енри тӑватӑ ялта культура ҫурчӗ уҫӗҫ. Вӗсене Шупашкар районӗнчи Мӑналта, Канаш районӗнчи Хучелте, Вӑрнар районӗнчи Пӑртасра, Комсомольски районӗнчи Тукайра тума палӑртнӑ. Мӑнал ялӗнче ӗҫсене пуҫӑннӑ та ӗнтӗ. Унта строительсем клуб никӗсӗ валли вырӑн хатӗрлеҫҫӗ. Клуб 150 ҫынлӑх пулӗ.
Кунсӑр пуҫне кӑҫал Елчӗк районӗнчи культура ҫуртне юсаса ҫӗнетме йышӑннӑ. Унта та ӗҫе кӳлӗннӗ.
Маларах асӑннӑ тӗллевпе федераци, республика тата вырӑнти хыснасенчен 101,9 млн тенкӗ уйӑрӗҫ.
2019 ҫулта Канаш, Етӗрне, Комсомольски, Патӑрьел, Куславкка районӗсенче культура ҫурчӗсем уҫнӑ. Республикӑн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӗҫе пӗлтӗр те «Культура» наци программипе килӗшӳллӗн пурнӑҫланӑ.
Пуш уйӑхӗн 17-мӗшӗнче 21 сехет ҫурӑра Вӑрнар районӗнчи Нурӑсра ҫул-йӗрпе патруль службин ӗҫченӗ ҫул хӗрринче, общество чарӑнӑвӗнчен инҫех маар, ача пушмаксӑр чупнине асӑрханӑ. Вӑл чарӑннӑ.
Ӳсӗр амӑшӗ ачине пӑхса ӗлкӗреймен-мӗн. Хӗрарӑм Нурӑса Елчӗк районӗнчен килнӗ, анчах каялла каяйман. Ҫул-йӗрпе патруль службин аслӑ инспекторӗ Андрей Траков ӳсӗр хӗрарӑма пулӑшнӑ. Вӑл ӑна ачипе служба машинине лартнӑ та ҫывӑхри пульницӑна илсе ҫитернӗ, унта вӗсене тухтӑрсем пӑхнӑ.
Халӗ ачан сывлӑхӗпе пурнӑҫӗ хӑрушлӑхра мар. Ку ҫемье пирки информацие ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен органсене пӗлтернӗ.
Вӑрнар районӗнчи Энӗш ялӗнче каҫхине 9 сурӑха йытӑсем е кашкӑрсем тӗп туни пирки сайтра хыпарланӑччӗ. Ҫак районта каллех кунашкал тӗслӗх пулнӑ. Хальхинче – Пуканкассинче.
Ҫак ялта кӑнтӑр варринчех пӗр хуҫалӑхри сурӑхсене йытӑсем тапӑннӑ. Ҫав самантра кил хуҫи кил-ҫурт таврашӗнчех ӗҫлесе ҫуренӗ. Тӑрук йытӑ вӗрнине илтнӗ, сарай патне чупса пынӑ. Унта вара – икӗ сурӑх вилли, пӗри аманнӑ.
Арҫын кун пирки полицие, ял тӑрӑхӗн администрацине пӗлтермен. Унӑн хуҫалӑхӗнче темиҫе ҫул каялла кун пек тӗслӗх пулнӑ. Анчах ун чухне ял тӑрахӗн администрацийӗ те, участковӑй та вӗҫне-хӗрне тухман. Ҫапах арҫын пӗлет: ҫак ӗҫе йытӑсемех тунӑ, мӗншӗн тесен вӗсене ялта куркаланӑ вӑл.
ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енри пӗр ялта 9 сурӑха йытӑсем тӑлласа тӑкнӑ. Сурӑхсем пӗр ҫын хуҫалӑхӗнче пулнӑ.
Пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ҫӗрле Вӑрнар районӗнчи Энӗш ялӗнче 9 сурӑх виллине тупнӑ. Вӗсене хуҫи сарайне хупнӑ пулнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, сарая каҫхи 19 сехетрен пуҫласа тепӗр кун ирхи 7 сехетчен йытӑсем кӗме пултарнӑ. Вӗсем сурӑхсене тӑлланӑ, кӑшланӑ.
Хуҫалӑха тытса пыракан 52 ҫулти арҫын кун пирки полицие пӗлтернӗ. Халӗ ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ, тӗрӗслев ирттереҫҫӗ.
Ҫак кунсенче Вӑрнар районӗнче пушар алхаснӑ. Инкеклӗ лару-тӑру министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫулӑм пурӑнмалли ҫурта тӗп тунӑ.
Иртнӗ ҫӗрле Кӗҫӗн Кипек кирпӗч ҫурта ҫулӑм ярса илнӗ. Ҫӑлавҫӑсем вырӑна часах ҫитнӗ. Вӗсем ҫулӑма юнашарти ҫурт-хуралтӑна куҫма паман.
Ҫӑлавҫӑсем хӑвӑрт ӗҫленӗ пулин те пушар ҫуртӑн тӑррине, стенисене сиенлетнӗ. Халӗ специалистсем ҫулӑм ӑҫтан тухнине тӗпчеҫҫӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар ача-пӑча алхасӑвне пула тухнӑ.
Вӑрнар районӗнче ҫамрӑка полицейскисем, ҫӑлавҫӑсем, «Лиза Алерт» нимеҫисем, ахаль ҫынсем шыранӑ. Телее, арҫын ачана тупнӑ, вӑл чӗрех.
Ҫӑк районта пурӑнакан хӗрарӑм 15-ри ывӑлне канмалли кунсенче яланах киле илсе кайнӑ. Ача коррекци шкул интернатӗнче вӗреннӗ. Ача никампа та ытлах хутшӑнман, унӑн Дружок ятлӑ йытти пулнӑ. Унпа вӗсем вӑрманта уҫӑлса ҫӳреме кӑмӑлланнӑ.
Вырсарникун, пушӑн 1-мӗшӗнче, амӑшӗ ачана йытӑпа пӗрле вӑрмана уҫӑлма янӑ. Тулта тӗттӗмленнӗ, анчах ывӑлӗ килмен, телефонӗ сӳннӗ. Хӗрарӑм ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне пӗлтернӗ, вӑл вара – нимеҫӗсене.
Арҫын ачана ҫур ҫӗр иртни 3 сехетре Ҫӗмӗрле районӗнче тупнӑ. Шӑнса кӳтнӗскере тӳрех вӗри чей ӗҫтернӗ. Унпа пӗрле йытӑ та пулнӑ.
Чӑваш Енри васкавлӑ пулӑшу тухтӑрӗсем ют япала ҫӑтса янӑ ачапа ватӑ ҫын пурнӑҫне ҫӑлнӑ.
Инкекрен пӗри Вӑрнар районӗнче пулнӑ. Унта 11 уйӑхри пепке ача апачӗн хатӗрӗн хупӑлчине ҫӑтнӑ. Кӑвакарса кайнӑскер патне васкавлӑ пулӑшӑвӑн чи ҫывӑхри бригадине часрах янӑ. Хупӑлчана туртса кӑларнӑ хыҫҫӑн ачана пульницӑна илсе кайнӑ. Халӗ пӗчӗкскерӗн сывлӑхӗ чиперех.
Тепӗр инкек Шупашкарта пулса иртнӗ. Апат ҫинӗ чухне 67 ҫулти арҫын чӑх какайне пыра лартнӑ. Васкавлӑ пулӑшу чӗнсе тухтӑрсем патне унӑн арӑмӗ шӑнкӑравланӑ. Кӑвакарса кайнӑ арҫынна пулӑшма тухтӑрсем тӑватӑ минутран ҫитнӗ. Снежана Князева тата Татьяна Выросова фельдшерсем Геймлих мелӗпе усӑ курса какая туртса кӑларнӑ, кӑвакарса кайнӑ арҫын лӑшах сывласа янӑ.
Паян Шупашкарта «Ҫӗрулми – 2020» регионсен хушшинчи курав уҫӑлнӑ. «Николаевски» суту-илӳ комплексӗнче ултӑ павильонра вӑрлӑх сутнӑ. Вӗсене республикӑри хуҫалӑхсем илсе килнӗ. Пӗтӗмпе – 25 сорт. Вӑрлӑха хамӑр патра тата ют ҫӗршывсенче селекци тунӑ.
Курава ыран та ҫитсе килме май пур. Унта Комсомольски районӗнчи «Слава» агрофирмӑн, Ҫӗрпӳ районӗнчи «Чувашский НИИСХ», Вӑрнар районӗнчи «Агрохмель» тулли мар яваплӑ обществӑн, Муркаш районӗнчи Г.А.Павлов фермерӑн, ҫак районти В.И.Степанов фермерӑн тата Куславкка районӗнчи И.В.Семенов фермерӑн вӑрлӑхне туянма пулать.
Курав ирхи 9 сехетрен пуҫласа 17 сехетчен ӗҫлӗ.
Юлашки икӗ кунра Чӑваш Енре ҫил вӑйланчӗ. Асӑрхануллӑ пулма Инкеклӗ лару-тӑру министерстви те асӑрхаттарнӑччӗ. Ҫил ҫеккунтра 18 метр хӑвӑртлӑхпа та вӗрнӗ.
Вӑйлӑ ҫиле пула хӑш-пӗр районти ялсем ҫутӑсӑр тӑрса юлнӑ. Анчах нумайлӑха мар, кӗске вӑхӑтрах юсанӑ.
Вӑрнар районӗнче тӑватӑ ялта ҫутӑ сӳннӗ. Муркаш районӗнче те тӑватӑ ялта ҫутӑ сӳннӗ.
Йӗпреҫре те пӑтӑрмах сиксе тухнӑ. Электричествӑпа ҫыхӑннӑ аварие паян ир валли ҫеҫ пӗтернӗ. Унта 12 кил ҫутӑсӑр пулнӑ. Шӑмӑршӑ районӗнчи Палтиел ялӗнче те авари бригади ӗҫленӗ.
Чӗрчунсен тӗнчине сыхлакан дирекци республикӑра ҫулталӑк пуҫланнӑранпа миҫе кашкӑр тытнине шутланӑ.
Палӑртмалла: ытларах чухне сунарҫӑсем кашкӑрсене ушкӑнпа тытаҫҫӗ. Ҫулсерен ҫак чӗрчунсене Йӗпреҫ тата Вӑрнар районӗсенче переҫҫӗ. Кӑҫал ҫулталӑк пуҫланнӑранпа Чӑваш Енре сунарҫӑсем 11 кашкӑр тытнӑ.
Сунарҫӑсем Вӑрнар районӗнче – 5, Шӑмӑршӑ районӗнче - 3, Йӗпреҫ районӗнче – 2, Ҫӗмӗрле районӗнче 1 чӗрчуна тытнӑ.
-7.7 °C